Czy nowe technologie i postępująca cyfryzacja mogą zmienić sposób przeprowadzania kontroli regałów? W jaki sposób zaawansowane przyrządy pomiarowe czy systemy wizyjne mogą wpłynąć na pracę inspektorów? Czy w przyszłości sztuczna inteligencja całkowicie wyeliminuje ludzki czynnik inspekcji?
Aktualne procedury przeglądowe.
Kontrola stanu technicznego regałów polega głównie na oględzinach oraz pomiarach wykonywanych z poziomu posadzki. Jeżeli sytuacja tego wymaga, np. ze względu na rozmiar instalacji lub ograniczony dostęp i widoczność, wskazane jest zastosowanie podnośnika nożycowego. Zakres czynności kontrolnych zależy od tego czy jest to kontrola bieżąca czy przegląd okresowy ale również od rodzaju instalacji regałowej. Zgodnie z normami i zaleceniami producentów systemów regałowych, przegląd powinien obejmować:
- Weryfikację elementów konstrukcji regałów pod kątem uszkodzeń, głównie udarowych, spowodowanych najczęściej przez wózki widłowe ale i trwałych odkształceń plastycznych wynikających z nieprawidłowej obsługi regałów. W szczególności kontroluje się elementy nośne konstrukcji regałów czyli słupy i belki ale także stopy, diagonale, horyzontale, stężenia krzyżowe, łączniki słupów oraz dystansowniki ram. Ponadto sprawdza się stan elementów zabezpieczających regały w szczególności osłon słupów, krańcowych osłon ram, ograniczników wysuwu palet oraz paneli z siatki stalowej mocowanych na plecach regałów.
- Ocenę stabilności regałów, sprawdzenie geometrii konstrukcji, pomiar odchylenia od pionu słupów nośnych oraz kontrolę strzałki ugięcia trawersów.
- Sprawdzenie efektywności zastosowanych w regale elementów, głównie stanu połączeń stopy z podłożem oraz belek nośnych ze słupem. Kontroluje się również jakość połączeń śrubowych w ramach, siłę naciągu stężeń krzyżowych oraz sposób mocowania do trawersów poprzeczek, krat stalowych, płyt wiórowych i separatów.
- Kontrolę spoin i materiału rodzimego na wypadek pęknięć powstałych w skutek zbyt dużych obciążeń statycznych, cyklicznych obciążeń dynamicznych, naturalnych procesów starzenia materiału lub agresywnego chemicznie środowiska pracy.
- Weryfikację poprawności montażu regałów, kompletności elementów konstrukcji w tym stanu zawleczek oraz zgodności rzeczywistej konfiguracji regału z dokumentacją techniczną. Sprawdza się głównie ilość sekcji w regale, układ poziomów składowania, zastosowane profile, położenie elementów i sposób ich mocowania.
- Sprawdzenie czy na każdym regale znajduje się tablica znamionowa, czy jest czytelna i umieszczona w widocznym miejscu, czy zawarte na niej informacje pokrywają się ze stanem rzeczywistym.
- Kontrolę stanu posadzki, jakości palet, masy i wymiarów jednostek ładunkowych, stateczności oraz ściśliwości towaru. Pod względem bezpieczeństwa obsługi ocenia się również dostęp do regałów, swobodę poruszania w korytarzach roboczych, poprawność zastosowanych metod składowania czy użytych do tego urządzeń.
Jak widać powyższa lista czynności kontrolnych nie jest krótka a trzeba tu zaznaczyć, że dotyczy głównie regałów paletowych rzędowych. Pozostałe urządzenia do składowania wymagają indywidualnego podejścia do inspekcji a zakres przeglądu w każdym przypadku jest inny. Mowa tu m. in. o regałach wjezdnych, wspornikowych, archiwalnych, antresolach czy półkowych zabudowach wielopoziomowych. Sytuacja jest jeszcze bardziej złożona, jeżeli mamy do czynienia z regałami przesuwnymi, karuzelowymi bądź silosami.
Stosowane narzędzia pomiarowe.
Do przeprowadzenia podstawowej kontroli stanu technicznego regałów nie są potrzebne zaawansowane przyrządy pomiarowe, wystarczą podstawowe narzędzia:
- poziomica libelkowa,
- miara taśmowa,
- suwmiarka,
- przymiar liniowy,
- szczelinomierz klinowy,
- pion murarski.
Jeżeli jednak chcemy by nasze pomiary były bardziej precyzyjne a kontrola regałów przebiegała sprawniej, warto wyposażyć się w dodatkowy sprzęt elektroniczny:
- dalmierz laserowy,
- poziomicę elektroniczną,
- samopoziomujący pion laserowy,
- elektroniczny klucz dynamometryczny.
Coraz częściej produkowane elektronarzędzia pomiarowe posiadają rozbudowane oprogramowanie i komunikują się bezprzewodowo z komputerami oraz urządzeniami mobilnymi. Pozwala to na szybkie przesyłanie, porządkowanie i archiwizowanie wyników pomiarów. Kolejnym elementem istotnie przyspieszającym przeprowadzanie inspekcji jest tablet zawierający formularz kontroli lub dedykowane oprogramowanie do przeglądów.
Co się zmieni w przyszłości?
Z pewnością znajdą zastosowanie nowe rozwiązania technologiczne, które w znaczący sposób usprawnią i zautomatyzują prace związane z oceną stanu technicznego regałów.
Prowadzone są już testy nad praktycznym i bezpiecznym zastosowaniem dronów inspekcyjnych z kamerami o wysokiej rozdzielczości a nawet kamerami termowizyjnymi. Co prawda obsługa dronów może wiązać się z koniecznością nabycia dodatkowych uprawnień ale poczynione w tym kierunku inwestycje mogą w krótkim czasie zwrócić się w postaci większej efektywności i skuteczności działań przeglądowych. Wykorzystanie dronów w inspekcjach regałów pozwoli na kontrole miejsc niedostępnych do tej pory przy zastosowaniu tradycyjnych metod oraz zapewni większą wykrywalność trudnych do wychwycenia z posadzki nieprawidłowości takich jak braki zawleczek.
Nowe technologie.
Kolejnymi technologiami, które mogą wpłynąć na dotychczasowy sposób przeprowadzania kontroli są RFID (Radio Frequency Identification) oraz BLE (Bluetooth Low Energy). Zastosowanie transponderów przy instalacjach regałowych pozwoli na łatwe przypisywanie lokalizacji uszkodzonym elementom a także szybką ich identyfikację przy okazji kolejnych kontroli. Jednym z przykładów wykorzystania technologii Bluetooth jest system informujący o zderzeniach z regałem. Na każdym słupie montuje się bezprzewodowy nadajnik z detektorem wstrząsu oraz audiowizualnym sygnalizatorem. Czujnik zbiera informacje z konstrukcji regału i przy każdym wykryciu wstrząsu określonej mocy włącza alarm i wysyła sygnał do centrali sterującej. Zebrane z czujników informacje przesyłane są do systemu i dalej przekazywane do osób odpowiedzialnych za bezpieczeństwo instalacji. Dzięki połączeniu wewnętrznego systemu nawigacji z systemem wykrywania zderzeń można w krótkim czasie dotrzeć do uszkodzonego elementu i podjąć działania zabezpieczające. Po przeprowadzeniu kontroli uszkodzonego elementu można, za pośrednictwem telefonu lub innego urządzenia mobilnego, zmienić kolor wyświetlanego przez nadajnik ostrzeżenia na kolor odpowiadający przypisanemu stopniowi ryzyka.
Czy w takim razie praca inspektorów może być w przyszłości zagrożona? Niekoniecznie, nawet zastosowanie sztucznej inteligencji nie zastąpi doświadczonego inspektora. Jeżeli pewne czynności kontrolne da się zastąpić lub zautomatyzować to i tak pozostaje szereg działań, w których praca ludzka jest niezastąpiona. Ponadto do oceny stopnia ryzyka, poza oceną wizualną czy wynikami pomiarów, niezbędna jest wiedza empiryczna.